Hướng Dẫn Tiêm Phòng Toàn Diện

1. Vaccine Vô Hiệu Hóa (Inactivated): Chứa mầm bệnh đã bị "tiêu diệt", không thể nhân lên. Thường chứa tá dược để tăng miễn dịch, an toàn cho thú cưng mang thai nhưng cần tiêm nhắc lại thường xuyên hơn.

2. Vaccine Giảm Độc Lực Sống (MLV): Chứa virus sống đã được làm yếu đi, có khả năng nhân lên trong cơ thể. Tạo ra miễn dịch mạnh mẽ và kéo dài, tương tự miễn dịch tự nhiên. Tuy nhiên, có rủi ro nhỏ gây bệnh ở thú cưng suy giảm miễn dịch.

3. Vaccine Tái Tổ Hợp (Recombinant): Sử dụng công nghệ gen để tạo ra miễn dịch. Rất an toàn vì không thể gây bệnh và có thể hiệu quả ngay cả khi còn kháng thể mẹ truyền.

Kháng Thể Mẹ Truyền (MDA): Thú cưng con nhận kháng thể từ sữa mẹ, giúp bảo vệ chúng trong những tuần đầu đời. Tuy nhiên, chính những kháng thể này lại cản trở, làm vô hiệu hóa vaccine.

"Cửa Sổ Dễ Mắc Bệnh": Đây là giai đoạn nguy hiểm khi lượng kháng thể từ mẹ đã giảm, không đủ để bảo vệ thú cưng khỏi mầm bệnh, nhưng vẫn đủ cao để làm hỏng vaccine. Giai đoạn này khác nhau ở mỗi cá thể.

Giải pháp: Việc tiêm lặp lại nhiều mũi (mỗi 2-4 tuần cho đến 16-20 tuần tuổi) đảm bảo rằng sẽ có ít nhất một mũi được tiêm vào thời điểm kháng thể mẹ đã suy giảm, giúp cơ thể thú cưng tạo ra miễn dịch chủ động, bền vững.

Nghiên cứu đột phá: Công trình của nhà miễn dịch học thú y hàng đầu, Dr. Ronald Schultz, đã chứng minh miễn dịch từ các vaccine cốt lõi (loại MLV) có thể kéo dài tối thiểu 7-15 năm, thậm chí là trọn đời.

Quan điểm chuyên gia: Ông kết luận việc tiêm nhắc lại hàng năm (bắt đầu từ 1978 mà không có cơ sở khoa học) không mang lại lợi ích thêm và có thể gây rủi ro không cần thiết cho vật nuôi.

Khuyến nghị "3 năm": Mặc dù các hiệp hội như AAHA đã thừa nhận DOI kéo dài, khuyến nghị "tiêm nhắc lại mỗi 3 năm" được xem là một sự "thỏa hiệp" và bị một số chuyên gia cho là "hoàn toàn tùy tiện", không dựa trên bằng chứng khoa học vững chắc.

Mặc dù rất an toàn, vaccine vẫn có thể gây phản ứng phụ (tỷ lệ ở mèo là ~0.52%).

Phản ứng nhẹ: Uể oải, sốt nhẹ, sưng đau tại chỗ tiêm, thường tự hết sau 1-2 ngày.

Phản ứng nghiêm trọng (hiếm gặp): Sốc phản vệ, bệnh tự miễn, và đặc biệt là Sarcoma tại vị trí tiêm (FISS) ở mèo. FISS là một loại khối u ác tính có liên quan đến phản ứng viêm tại chỗ tiêm.

Quy tắc "3-2-1" cho mèo: Cần sinh thiết (kiểm tra) bất kỳ khối u nào tại chỗ tiêm nếu nó: (1) Vẫn còn sau 3 tháng, (2) Lớn hơn 2 cm, hoặc (3) Tăng kích thước sau 1 tháng.

Xây dựng kế hoạch cá nhân hóa: Bác sĩ thú y có trách nhiệm đánh giá rủi ro dựa trên tuổi, lối sống, sức khỏe và môi trường của từng vật nuôi để đưa ra lịch trình tiêm phòng phù hợp, thay vì áp dụng một cách máy móc.

Giáo dục chủ nuôi: Chủ nuôi là một phần quan trọng của đội ngũ chăm sóc. Bác sĩ cần thảo luận cởi mở về lợi ích, rủi ro của từng loại vaccine để chủ nuôi có thể đưa ra quyết định sáng suốt và đồng hành trong việc bảo vệ sức khỏe thú cưng.